مقدمه
سلام به شما همراهان عزیز درمانگاه قرچک؛ در این مقاله می خواهیم به پوسیدگی دندان و درمان آن بپردازیم. امیدوارم این مقاله برای شما عزیزان مفید و کاربردی باشد. همچنین شما عزیزان می توانید برای گرفتن مشاوره رایگان بابت دندان هایتان با کارشناسان و دنداپزشکان درمانگاه شبانه روزی دندانپزشکی برلیان قرچک در ارتباط باشید.
مهم‌ترین عامل هر دو نوع پوسیدگی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌باشد. بنابراین اگر می خواهید دندان های سالمی داشته باشید حتما باید با بهداشت دهان و دندان های خود بیشتر آشنا شوید.
نشانه‌های پوسیدگی دندان
اگر به هر دلیلی یکی از نشانه های زیر را در دندان هایتان مشاهده کردید، احتمال پوسیدگی دندان هایتان را در نظر بگیرید:
-
- تغییر رنگ مینای دندان در محل پوسیدگی (قهوه‌ای یا سیاه‌رنگ شدن)
- سوراخ شدن مینای دندان در محل پوسیدگی
- حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد یا گرم،ترش یا شیرین
- حساس بودن یا درد گرفتن دندان وقتی‌که دندان‌ها را روی‌هم فشار می دهید
- همچنین بوی بد دهان
- و…
همگی از نشانه‌های پوسیدگی دندان محسوب می‌شوند.
دیگر فاکتورهای دخیل در پوسیدگی دندان
دیگر فاکتورهای دخیل در آن را میتوان به شغل فرد اشاره کرد. وجود مواد شیمیایی در محل کار، شاغلین کارخانجات شیرینی سازی (در صورت عادت به مصرف زیاد مواد شیرین)، نجاری و کفاشی (در صورت نگه‌داشتن میخ بین دندان‌ها) بیش از دیگران در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند.
گفتنی است بحران‌های روحی، اختلالات روانی و شرایط جغرافیایی نظیر نور آفتاب، سرما، رطوبت و عوامل میکروبی حاصل از ذرات غذایی باقی‌مانده در دهان به ایجاد ضایعات دندانی منجر می‌شوند.
همچنین کمبود ویتامین‌هایی مانند A،C، D و کمبود مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر در تغذیه فرد، سبب پوسیدگی و بروز نقایصی در رشد و نمو دندان‌ها می‌گردند.
عوامل مؤثر در پوسیدگی دندان
- سن
- جنسیت
- شغل
- اختلالات روانی
- تغذیه
- شرایط جغرافیایی
- و برخی بیماری‌های ژنتیکی در آن مؤثرند.
سن یکی از عوامل مؤثر در پوسیدگی دندان به شمار می‌رود به‌طوری‌که این عارضه در دوران طفولیت و جوانی شیوع بیشتری دارد.
جنسیت نیز در پوسیدگی دندان نقش دارد به‌صورتی‌که در شرایط اجتماعی و اقتصادی یکسان، بروز آن در زنان جوان نسبت به مردان همسال، بیشتر است.
مواد غذایی ضدپوسیدگی دندان
تغذیه مناسب در پیشگیری از بیماری‌ها نقش بسیار مهمی دارد و یک مشاوره غذایی مناسب می‌تواند از ابتلا به بیماری‌ها و مشکلاتی که از آن‌ها بی‌خبریم بسیار تأثیرگذار باشد. کیفیت مواد غذایی مصرفی و ارزش غذایی آن‌ها و درنهایت ترکیب شدن تک‌تک مواد غذایی با یکدیگر در بخشهای مختلف بدن از قبیل دندان‌ها تأثیر دارد.
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند کیوی، توت‌فرنگی، گریپ‌فروت، هندوانه، سیب‌زمینی، سبزیجات و … همچنین مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم مانند بادام، لوبیاچیتی، شیر، ماست، پنیر و همچنین پرتغال و برگ‌های سبزیجات با برگ‌های تیره همانند اسفناج، حتی گوشت‌های حیوانی و … می‌تواند در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها تأثیرگذار باشد.
درمان پوسیدگی دندان
درمان‌هایی که توسط دندانپزشک برای پوسیدگی دندان صورت میگیرد عبارت‌اند از:
۱- درمان پوسیدگی حفره‌های تازه ایجادشده دندان
اگر حفره دندان شما تازه شروع‌شده و از مینای دندان به عاج نرسیده باشد درمان با فلوراید ممکن است مینای دندان شما را بازگرداند.
درمان فلوراید می‌تواند با افزودن فلوراید به آب و یا از طریق استفاده از خمیردندان یا دهان‌شویه حاوی فلوراید صورت گیرد. همچنین ممکن است به‌صورت مایع، ژل، فوم یا یک پوشش بر روی دندان‌ها توسط دندانپزشک قرارداده شود. درمان آن در این مرحله حدوداً چند دقیقه طول می‌کشد.
۲- درمان پوسیدگی با پر کردن مواد ترمیمی
برای درمان پوسیدگی دندان دندانپزشک بخشهای پوسیده دندانتان را برمی دارد و سپس سوراخ ایجاد شده را با مواد پر کننده مخصوصی، پر می کند تا قدرت و علمکرد دندان حفظ شود. پر کردن دندان برای ترمیم ترک خوردگی و شکستگیها نیز انجام می شود. همچنین برای ترمیم دندانهایی که خیلی ساییده شده اند مثلا در دندان قروچه شدید، از مواد پر کننده استفاده می شود. البته اگر خرابی دندان زیاد باشد از روکش دندان استفاده می شود.
۳- گذاشتن تاج جایگزین (تاج مصنوعی)
روکش دندان (dental crown) یکی از رایج ترین روش های ترمیم کردن دندان است. روکش در واقع کلاهکی شبیه به تاج دندان است که قرار است به جای تاج دندان در جویدن غذا نقشی ایفا کند به همین علت آن را تاج مصنوعی نیز میتوان نامید.
۴- درمان کانال ریشه
این درمان برای ترمیم و حفظ دندانهایی که به‌شدت آسیب‌دیده و عفونت یافته‌اند مناسب است.
در این درمان، پالپ دندان (عصب دندان) برداشته می‌شود و گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد هرگونه عفونتی دارو در ریشه قرارداده می‌شود. سپس پالپ دندان با پرکردن کانال‌های ریشه دندان توسط ماده‌ای به نام گوتا پرکا جایگزین می‌شود.
۵- کشیدن دندان
کشیدن دندان یکی از گزینه های درمانی است که در آخرین مرحله از درمان پیشنهاد می‌شود و در شرایطی که دندان قابل ترمیم و یا درمان ریشه (عصب کشی) نباشد و یا دچار شکستگی و پوسیدگی عمیق و در شرایط ویژه ای باشد، که قابلیت درمان نداشته باشد، کشیدن دندان به عنوان یک درمان موثر صورت میگیرد.
تاثیر جویدن آدامس در پوسیدگی دندان ها
جویدن آدامس سبب تمیز کردن پلاک از سطح دندان‌ها می‌شود. البته بهتر است از آدامس بدون قند استفاده شود.
امروزه در ترکیبات بعضی آدامس‌ها سدیم فلوراید، کلرهگزیدین، فسفات کلسیم و روی اضافه‌شده است که اثر ضدپوسیدگی آن را بیشتر می‌کند.
