اصطلاحات دندانپزشکی ممکن است برای افراد عادی پیچیده و سخت به نظر برسند، اما آشنایی با این واژگان به شما کمک می‌کند تا درمان‌ها و مسائل مربوط به دندان‌ها و دهان را بهتر درک کنید و بتوانید ارتباط مؤثرتری با دندانپزشکان خود برقرار کنید. در این مقاله، به معرفی برخی از رایج‌ترین درمان‌های دندانپزشکی و اصطلاحات مهم در این زمینه پرداخته‌ایم.
۱٫ ترمیم دندان
ترمیم دندان، فرآیندی است که برای درمان دندان‌های پوسیده‌ای که هنوز به عصب نرسیده‌اند، انجام میشود. در این درمان، ابتدا پوسیدگی دندان از بین می‌رود و سپس دندان با مواد سازگار پر میشود. این مواد می‌توانند شامل کامپوزیت دندان یا آمالگام باشند. هدف از این درمان، بازیابی عملکرد دندان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی به عصب دندان است.
- پرکردن دندان یکی از رایج‌ترین روشهای ترمیم است که برای دندان‌های خلفی (دندان‌های عقبی) و قدامی (دندان‌های جلو) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۲٫ آمالگام
آمالگام یکی از مواد رایج برای پر کردن دندان‌ها است که از ترکیب جیوه، نقره، قلع، مس و روی تشکیل شده است. این ماده معمولاً برای دندان‌های خلفی (دندان‌های عقبی) که به طور کامل از مواد مقاوم برای جویدن نیاز دارند، به کار می‌رود.
مزایای آمالگام:
- مقاومت بالا در برابر فشار جویدن
- طول عمر زیاد
- هزینه پایین‌تر نسبت به سایر مواد پرکننده
نکات مهم:
- آمالگام به دلیل رنگ نقره‌ای خود در دندان‌های جلویی استفاده نمی‌شود.
- جیوه موجود در آمالگام، در ترکیب با سایر مواد، به طور کامل ایمن است و خطرات جدی ندارد.
۳٫ کامپوزیت دندان
این ماده بیشتر برای دندان‌های قدامی (دندان‌های جلو) استفاده میشود، زیرا علاوه بر کارکرد درمانی، زیبایی و هماهنگی آن با دندان‌های طبیعی اهمیت بیشتری دارد. کامپوزیت دندان به صورت لایه به لایه روی دندان قرار می‌گیرد و پس از شکل‌دهی نهایی، با استفاده از نور مخصوص سخت میشود.
مزایای کامپوزیت:
- رنگ طبیعی و همرنگ دندان‌ها
- قابلیت شکل‌دهی دقیق و هماهنگ با دندان‌های مجاور
- استفاده برای دندان‌های جلو
- درمان سریع و بدون نیاز به زمان طولانی
معایب کامپوزیت:
- حساس به لکه‌ها و تغییر رنگ (خصوصاً در ناحیه دندان‌های خلفی که در معرض مواد غذایی مختلف قرار دارند)
- دوام کمتر نسبت به آمالگام و برخی مواد دیگر
۴٫ کامپوزیت زیبایی دندان
کامپوزیت زیبایی دندان، یک روش تخصصی در دندانپزشکی زیبایی است که با استفاده از مواد کامپوزیتی به منظور بهبود ظاهر دندان‌ها انجام میشود. این روش به خصوص برای کسانی که می‌خواهند در زمانی کوتاه لبخند زیبا و طبیعی داشته باشند، بسیار مناسب است. در این درمان، دندانپزشک از کامپوزیت برای ترمیم ترک‌ها، شکستگی‌ها، تغییر شکل دندان‌ها، یا حتی اصلاح فاصله‌های بین دندان‌ها استفاده می‌کند.
مزایای کامپوزیت زیبایی دندان:
- افزایش زیبایی و بهبود ظاهر لبخند
- عدم نیاز به تراش زیاد دندان
- انجام سریع و نتیجه فوری
- هزینه مناسب‌تر نسبت به سایر روشهای زیبایی دندان
چند کاربرد کامپوزیت زیبایی:
- اصلاح نامنظمی‌های دندانی
- پر کردن فاصله‌های بین دندان‌ها
- تغییر رنگ دندان‌های زرد یا لکه‌دار
معایب کامپوزیت زیبایی دندان:
- ممکن است به مرور زمان رنگ خود را از دست دهد (بخصوص در افراد سیگاری یا کسانی که مصرف چای و قهوه دارند).
- عمر مفید آن کمتر از لمینت‌های سرامیکی یا تاج‌های دندانی است.
۵٫ لمینیت دندان
لمینیت دندان یکی از روشهای محبوب و مؤثر در دندانپزشکی زیبایی است که برای بهبود ظاهر دندان‌ها استفاده میشود. این روش شامل استفاده از پوسته‌های نازک سرامیکی است که به سطح دندان‌های جلویی چسبانده میشوند. لمینیت‌ها به گونه‌ای طراحی میشوند که به رنگ، شکل و اندازه دندان‌ها به طور طبیعی تطبیق داشته باشند و به شما لبخندی زیبا و جذاب بدهند.
ویژگی‌های لمینیت دندان:
- ضخامت کم: لمینیت‌ها بسیار نازک هستند و ضخامت آنها معمولاً در حد ۰٫۳ تا ۰٫۵ میلی‌متر است، بنابراین نیازی به تراش زیاد دندان‌ها نیست. این ویژگی یکی از مزایای بزرگ لمینیت‌ها محسوب میشود زیرا نسبت به برخی از روشهای دیگر، آسیب کمتری به دندان‌های طبیعی وارد میشود.
- استفاده برای دندان‌های جلو: لمینیت‌ها بیشتر برای دندان‌های جلو، به ویژه دندان‌های قدامی، استفاده میشوند. این به دلیل ظاهر طبیعی و زیبای آن‌هاست که می‌توانند مشکلات مختلفی مانند تغییر رنگ، ترک‌خوردگی، نامرتبی یا فاصله‌های بین دندان‌ها را اصلاح کنند.
مزایای لمینیت دندان:
- ظاهر طبیعی: لمینیت‌ها به دلیل ویژگی‌های نوری خود، بسیار طبیعی به نظر می‌رسند و هیچ تفاوتی با دندان‌های طبیعی ندارند.
- مقاومت بالا: لمینیت‌های سرامیکی بسیار مقاوم به لکه‌ها، تغییر رنگ و آسیب‌های خارجی هستند.
- کمترین تراش دندان: برخلاف برخی روشهای دیگر مانند ونیرهای سرامیکی یا روکش‌های کامل، لمینیت‌ها نیاز به تراش زیادی در دندان‌ها ندارند و در نتیجه آسیبی به ساختار دندان وارد نمی‌شود.
- بهبود فوری لبخند: لمینیت‌ها می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن، لبخندی زیبا و جذاب ایجاد کنند و در بسیاری از موارد، افراد می‌توانند بلافاصله پس از درمان از نتیجه نهایی بهره‌مند شوند.
۶٫ کف‌بندی دندان
یک درمان دندانپزشکی است که برای دندان‌های پوسیده و آسیب‌دیده انجام میشود. این درمان مخصوص دندان‌هایی است که پوسیدگی آنها هنوز به عصب نرسیده و علائم آزاردهنده‌ای مانند درد خود به خود یا درد طولانی‌مدت بعد از خوردن مواد غذایی سرد و گرم ندارند. در این روش، پوسیدگی‌ها از دندان برداشته شده و حفره‌ها با مواد مناسب پر میشوند تا دندان مجدداً تقویت شود. کف‌بندی دندان معمولاً برای دندان‌های عقبی و دندان‌های آسیاب که در معرض فشار زیاد قرار دارند، مناسب است. این روش به دندان‌ها کمک می‌کند تا عملکرد خود را حفظ کنند و از گسترش پوسیدگی جلوگیری شود.
۷٫ روکش دندان
روکش‌های دندانی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- روکش PFM: این روکش‌ها دارای یک اسکلت فلزی در داخل و یک لایه سرامیکی در بیرون هستند. این ترکیب باعث میشود که روکش‌ها مقاومت بالایی در برابر فشارهای فیزیکی داشته باشند، اما ممکن است از نظر زیبایی به اندازه روکش‌های تمام سرامیکی جذاب نباشند.
- روکش زیرکونیا: این روکش‌ها به صورت تمام سرامیکی ساخته میشوند و به دلیل ظاهر طبیعی‌تر و زیبایی بیشتر نسبت به روکش‌های PFM، انتخاب مناسبی برای دندان‌های جلو به شمار می‌آیند.
استفاده از روکش‌ها به ندرت برای زیبایی است و معمولاً زمانی به کار می‌رود که دندان عصب‌کشی شده نیاز به بازسازی استحکام داشته باشد.
۸٫ بلیچینگ دندان
بلیچینگ دندان به مجموعه‌ای از درمان‌ها گفته میشود که هدف آن روشن و سفید کردن دندان‌ها است. این درمان مخصوص افرادی است که از تغییر رنگ دندان‌های خود رنج می‌برند و می‌خواهند لبخند زیبایی داشته باشند. تغییر رنگ دندان‌ها ممکن است به دلیل مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای، سیگار، یا حتی به دلایل ژنتیکی و کهولت سن باشد. در این روش، مواد مخصوصی به سطح دندان اعمال میشود تا رنگدانه‌های موجود روی دندان‌ها را از بین ببرد و دندان‌ها را روشن‌تر کند.
مزایای بلیچینگ دندان:
- بهبود زیبایی لبخند: بلیچینگ به شما کمک می‌کند دندان‌هایی سفید و درخشان داشته باشید که لبخند شما را زیباتر می‌کند.
- روش غیر تهاجمی: برخلاف روشهای دیگر مانند روکش یا لمینیت، بلیچینگ یک درمان کم تهاجمی است که تنها نیاز به استفاده از مواد سفیدکننده دارد و هیچ آسیبی به ساختار دندان وارد نمی‌شود.
- نتایج سریع: با استفاده از بلیچینگ دندان، می‌توانید در مدت زمان کوتاهی نتایج قابل توجهی مشاهده کنید.
روشهای بلیچینگ دندان
بلیچینگ دندان به دو روش اصلی انجام میشود:
بلیچینگ در مطب دندانپزشک: این روش به صورت حرفه‌ای و تحت نظارت دندانپزشک در مطب انجام میشود. در این روش، از مواد قوی‌تر استفاده میشود که دندان‌ها را سریع‌تر سفید میکنند. برای این درمان، دندانپزشک ابتدا از محافظ لثه استفاده می‌کند تا لثه‌ها از آسیب محافظت شوند و سپس مواد سفیدکننده به دندان‌ها اعمال میشود. این فرآیند ممکن است ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد و در نهایت دندان‌ها روشن‌تر خواهند شد.
بلیچینگ خانگی: در این روش، دندانپزشک قالبی متناسب با دندان‌های شما می‌سازد و یک ژل سفیدکننده در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید در خانه از آن استفاده کنید. این روش به مدت طولانی‌تری نیاز دارد تا نتایج مطلوب حاصل شود، اما مزیت آن این است که می‌توانید در راحتی خانه خود این کار را انجام دهید.
۹٫ ایمپلنت
ایمپلنت یک روش پزشکی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته یا ضعیف شده است. در این روش، یک قطعه فلزی کوچک به نام ایمپلنت در استخوان فک قرار می‌گیرد. سپس روکش به این ایمپلنت متصل میشود. استفاده از ایمپلنت‌ها در بهبود کیفیت زندگی بیماران بسیار موثر هستند. برای مثال، ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند به افرادی که دندان‌های طبیعی خود را از دست داده‌اند، امکان خوردن غذا و صحبت کردن را بدهد.
پالپوتومی اطفال:
این درمان در واقع عصب کشی دندان های شیری است اما در روش انجام آن تفاوت هایی با عصب کشی دندان های دائمی وجود دارد که این درمان را از نظر زمانی کوتاه تر می کند.
جراحی لثه:
جراحی لثه یکی از روشهای درمانی در علم دندانپزشکی است و به دو دسته تقسیم می شود دسته اول جراحی زیبایی لثه است، برای افرادی که طول تاج دندان آنها کوتاه است از این جراحی استفاده میشود و دسته دوم جراحی لثه به صورت درمانی است و زمانی انجام میشود که افراد دچار بیماری لثه شده اند، اگر این بیماریها، با کارهایی مثل کورتاژ لثه و یا جرمگیری درمان نشود، دندانپزشک اقدام به جراحی لثهمی‌کند.پروتز دندانی:
به صورت کلی پروتز به اعضای مصنوعی می گویند که برای برگرداندن عملکرد یک عضو از دست رفته استفاده می شود و پروتز های دندانی به دو دسته ی ۱٫ثابت(روکش و ایمپلنت) ۲٫متحرک(دندان مصنوعی) تقسیم می شود.رادیوگرافی پری اپیکال یا PA:
رادیوگرافی تک دندان یکی از انواع رادیوگرافی های دندان است که به دندانپزشک در بررسی یک یا دو دندان در داخل دهان از ریشه تا تاج کمک می کند. دندانپزشکان همچنین می‌توانند با تجویز این نوع رادیوگرافی درصورتی‌که دندان یا ریشه ی آن تغییرات غیرطبیعی داشته باشد را بررسی کنند و آن را برطرف کنند. به‌عبارت‌دیگر این نوع رادیوگرافی جزئیات آناتومی دندان را نشان می دهد.
پلاک دندان :
احتمالا شما با اصطلاح پلاک دندانی کاملا آشنا هستید. اگر قبل از مسواک زدن یا بعد از خوردن یک وعده ی غذایی زبان خود را روی دندان های خود قرار دهید یک بافت نرم روی سطح دندان خود احساس می کنید، باید بدانید که این بافت همان پلاک دندانی است. پلاک یک بافت چسبنده روی سطح دندان میباشد که گاهی بی رنگ و گاهی زرد است از ترکیب بزاق دهان، غذا، مایعات موجود در دهان و همچنین رسوبات میکروبی ایجاد میشود. هر کدام از این رسوب ها، از میلیون ها باکتری ایجاد میشوند و از قندهای ساده ی باقی مانده از وعده های غذایی تغذیه میکنند.جرم دندان :
به لایه های رسوب کرده و ضخیم شده پلاک جرم میگویند. از بین رفتن جرم های سفت شده تنها توسط دستگاه جرمگیری امکان پذیر است.جرمگیری:
جرم‌گیریدندان به انگلیسی معادل Teeth Scaling است. این درمان که نوعی پاک‌سازی عمیق دندان است، یکی از خدمات دندانپزشکی است که جرم موجود در بالا و زیر خط لثه را از بین می‌برد. جرم دندان گاهی منجر به بروز بیماری‌های لثه میشود.
- بریج یا پل دندان: یک روش درمانی و زیبایی می باشد که جای خالی دندان از دست رفته را پر می کند. همان طور که از نام بریج مشخص است، ساختار آن شبیه به یک پل می باشد. به این صورت که روی دو دندان کناری روکشی قرار می گیرد و یک دندان مصنوعی نیز بین آنها است که جای خالی را پر می کند. در واقعدندان مصنوعی با حمایت روکش ها در جای خود ثابت می ماند. با این حساب بریج شامل دو روکش و یک دندان مصنوعی می باشد که همه بهم متصل هستند.
- نتیجه‌گیری
- اصطلاحات دندانپزشکی در ابتدا ممکن است برای برخی افراد پیچیده و سخت باشند. با این حال، آشنایی با این اصطلاحات می‌تواند شما را در درک بهتر مباحث مربوط به دندان‌ها و دهان کمک کند و ارتباط مؤثرتری با دندانپزشکان خود برقرار کنید. امیدواریم که این مقاله به شما در بهبود سلامت دهان کمک کند و باعث افزایش اطمینان خود در رابطه با درمان‌های دندانپزشکی شود.
عاطفه زندی
سلام من پسرمو اوردم درمانگاه شما پیش دکتر ایرانی
بسیار صبور و خوش برخورد بودند
پسر من کاملا با دکتر همکاری کردند
سپاس از شما
سعید حسینی
ممنون از دندونپزشکی برلیان
خیلی عالی هستید