جرم گیری دندان: راهنمای جامع
جرم گیری دندان یکی از اقدامات ضروری برای حفظ سلامت دهان و دندان است که به طور ویژه برای از بین بردن پلاکها و تارتارهای تجمع یافته روی دندانها و لثهها انجام میشود. پلاکها که تجمعات باکتریایی هستند، از عوامل اصلی پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه و بوی بد دهان به شمار میآیند. در صورت عدم درمان، پلاکها میتوانند مشکلات دندانی جدیتری مانند حفرهها و از دست دادن دندانها ایجاد کنند. در این مقاله، اهمیت جرم گیری دندان، مراحل انجام آن، مزایا، خطرات، مراقبتهای پس از آن و سوالات متداول را بررسی خواهیم کرد.
جرم گیری دندان چیست؟
جرم گیری دندان به فرآیند پاکسازی پلاک و تارتار از دندانها و لثهها گفته میشود. پلاک یک لایه چسبنده و بیرنگ از باکتریهاست که روی دندانها تشکیل میشود و در صورت عدم پاکسازی، به تارتار (کلسیفیه) تبدیل میشود. جرم گیری معمولاً شامل استفاده از ابزارهای تخصصی دندانپزشکی برای تمیز کردن سطوح دندانها، به ویژه زیر خط لثه است که معمولاً با مسواک زدن عادی قابل دسترسی نیست.
مراحل انجام جرم گیری دندان
- معاینه اولیه: پیش از شروع فرآیند جرم گیری، دندانپزشک دندانها و لثهها را با استفاده از آینه کوچک بررسی میکند تا هرگونه مشکل یا ناهنجاری مانند پوسیدگی دندان یا بیماری لثه را شناسایی کند.
- پاکسازی پلاک و تارتار: دندانپزشک با استفاده از ابزار جرم گیری دندان (دستگاه دستی یا اولتراسونیک) پلاک و تارتار را از روی دندانها پاک میکند. اسکیلر اولتراسونیک با استفاده از امواج فراصوت، پلاکها را از سطح دندانها جدا میکند و معمولاً بدون درد است.
- مسواک زدن و پولیش دندان: پس از حذف پلاکها، دندانها با خمیر دندان ساینده مسواک زده میشوند تا هرگونه بقایای باقیمانده از بین برود و سطح دندانها صاف شود. در این مرحله معمولاً از مسواک برقی پرقدرت استفاده میشود.
- تمیز کردن فواصل بین دندانها: فضاهای بین دندانها با استفاده از نخ دندان یا ابزار تخصصی تمیز میشود تا مطمئن شویم هیچ پلاک یا تارتاری در این نواحی باقی نمانده است.
- شستشو با دهانشویه: در نهایت، یک دهانشویه فلوراید دار برای شستشو و ضدعفونی کردن دهان استفاده میشود. دهانشویه فلوراید به تقویت دندانها کمک کرده و از تشکیل دوباره پلاک جلوگیری میکند.
مزایای جرم گیری دندان
- پیشگیری از التهاب و خونریزی لثه: پلاکها که باعث تحریک لثهها میشوند، با جرم گیری از بین میروند و از التهاب و خونریزی جلوگیری میشود.
- کاهش بوی بد دهان: پلاکها و باکتریها عامل اصلی بوی بد دهان هستند که با جرم گیری رفع میشوند.
- پیشگیری از پوسیدگی دندان: پلاکها در صورت باقی ماندن، میتوانند به پوسیدگی دندان منجر شوند که با جرم گیری از آن جلوگیری میشود.
پیشگیری از عفونتها: جرم گیری به پاکسازی نواحی زیر لثه کمک میکند که از بروز بیماریهای لثه و عفونتهای دهانی جلوگیری میکند.
- سفیدی دندانها: اگرچه جرم گیری بهطور مستقیم دندانها را سفید نمیکند، اما به حذف لکهها و پلاکهایی که باعث کدر شدن دندانها میشوند، کمک میکند.
آیا جرم گیری دندان درد دارد؟
باورهای رایج این است که اسکیل دندان دردناک است، اما جرم گیری دندان معمولاً بدون درد انجام میشود. ابزار جرم گیری اولتراسونیک از ارتعاشات با فرکانس بالا برای جدا کردن پلاک و تارتار استفاده میکنند که موجب ایجاد درد نمیشود. ممکن است برخی افراد در زمان انجام اسکیل، احساس حساسیت یا درد خفیف کنند، بهویژه اگر لثههای آنها ملتهب باشد.
اگر جرم گیری بر روی دندانهایی با تجمع شدید پلاک یا بیماری لثه پیشرفته انجام شود، ممکن است کمی درد یا خونریزی مشاهده شود. در این موارد، دندانپزشک ممکن است از بیحسی موضعی برای کاهش ناراحتی استفاده کند
خطرات جرم گیری دندان
جرم گیری دندان عموماً یک روش ایمن است، اما در صورت انجام نادرست یا عدم مراقبت پس از آن، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود:
- حساسیت دندانها: پس از جرم گیری ، بسیاری از بیماران ممکن است حساسیت به غذاهای گرم و سرد داشته باشند که معمولاً چند روز پس از انجام جرم از بین میرود.
- خونریزی لثه: اگر لثهها دچار التهاب باشند، ممکن است در هنگام جرم گیری خونریزی کنند. این خونریزی معمولاً برای چند روز ادامه دارد.
عقبنشینی لثهها: در مواردی که بیماری لثه موجب عقبنشینی لثهها شده باشد، جرم گیری ممکن است باعث نمایان شدن ریشه دندانها و ایجاد حس ناخوشایند شود
مراقبتهای بعد از جرم گیری دندان
مراقبت مناسب پس از جرم گیری برای جلوگیری از بروز مشکلات آینده و حفظ سلامت دندانها و لثهها ضروری است:
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: از یک مسواک نرم استفاده کنید تا لثهها تحریک نشوند. حداقل دو بار در روز دندانها را مسواک زده و روزانه از نخ دندان برای پاکسازی فواصل بین دندانها استفاده کنید.
- استفاده از خمیر دندان فلوراید دار: این کار به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک میکند.
- اجتناب از نوشیدنیهای خیلی گرم یا سرد: برای چند روز پس از جرم گیری، از خوردن غذاها یا نوشیدنیهای داغ یا سرد خودداری کنید تا حساسیت ایجاد نشود.
- استفاده از دهانشویه: دهانشویه فلوراید دار میتواند به حفظ سلامت دندانها و لثهها کمک کند.
- ویزیتهای منظم دندانپزشکی: ممکن است دندانپزشک شما توصیه کند که بهطور منظم (هر ۶ ماه تا یک سال) برای اسکیل و بررسی سلامت لثهها به مطب مراجعه کنید.
چقدر باید جرم گیری دندان انجام شود؟
فراوانی انجام جرم گیری دندان بستگی به نیازهای فردی سلامت دهان و دندان دارد:
- یکبار در سال: برای بیشتر افراد، یک بار در سال انجام جرم گیری کافی است تا دندانها و لثههایشان سالم بماند.
- دو بار در سال: افرادی که سابقه بیماری لثه، تجمع پلاک یا تمایل به پوسیدگی دندان دارند ممکن است نیاز به انجام جرم گیری دو بار در سال داشته باشند.
جرم گیری های بیشتر: اگر بیماری لثه پیشرفته یا عادات بهداشت دهان ضعیفی داشته باشید، ممکن است دندانپزشک شما جرم گیری بیشتری توصیه کند.
سوال های متداول
جرم گیری دندان چه مدت یکبار باید انجام شود؟
عموماً انجام جرم گیری دندان یکبار در سال کافی است، اما افرادی که مستعد تجمع پلاک هستند ممکن است نیاز به انجام آن هر ۶ ماه یکبار داشته باشند.
- آیا استفاده از خمیر دندان ضد پلاک مشکلساز است؟
خمیر دندانهای ضد پلاک بهطور معمول تنها لکههای دندان را پاک میکنند و نمیتوانند پلاکهای عمیق دندان را از بین ببرند. این خمیر دندانها ممکن است در درازمدت به دندانها آسیب برسانند. - آیا جرم گیری باعث فرسایش مینای دندان یا آسیب به دندانها میشود؟
جرم گیری تاثیری بر روی مینای دندان ندارد. حساسیت به سرد و گرم ممکن است پس از جرم گیری ایجاد شود که موقتی است. - آیا جرم گیری دندان درد دارد و نیاز به بیحسی دارد؟
جرم گیری با استفاده از دستگاههای اولتراسونیک معمولاً درد کمی دارد. اما در افرادی که دچار بیماری لثه هستند، ممکن است با خونریزی و درد همراه باشد. در این موارد، دندانپزشک ممکن است از بیحسی استفاده کند
